arrepicài 2, arrepicàre , vrb rfl: repicare Definitzione
su si pònnere bene de bestimentu, cuncordare cun arrepicus
Sinònimos e contràrios
allaputzai,
impompitare
Frases
ma càstia comenti si arrepicat custa bècia! ◊ est totu bèni arrepicau, oi
Ètimu
spn.
repicarse
Tradutziones
Frantzesu
se pomponner
Ingresu
to wear frills,
to dress elegantly
Ispagnolu
acicalarse
Italianu
ornarsi di frónzoli,
vestire con eleganza
Tedescu
sich mit Flitterwerk schmücken,
sich mit Eleganz kleiden.
ilgheleníre , vrb: irghelenire,
irghilinire Sinònimos e contràrios
irghilinare,
isteniai
Frases
o mama, it'est custu prantu? Ndhe ses irghilinia! ◊ tempus gúrpinu irghiliniu de pistoléssia (F.Satta)◊ est irghiliniu dae s'istrachidúdine e dae su pessamentu de su chi li est costandhe ◊ fit cun sa frebbe arta, sos ocros irghelenios e dilliriandhe ◊ aite ses goi irghelenia, torràndheti fine che filu de cusire?
Tradutziones
Frantzesu
épuiser
Ingresu
to wear out
Ispagnolu
agotar
Italianu
sfinire
Tedescu
erschöpfen.
infinigàe, infinigài, infinigàre , vrb Definitzione
fàere prus fine, torrare o menguare sa grussària de sa cosa, ma fintzes is capacidades de sa carena, de sa persona
Sinònimos e contràrios
afinai,
afinicare,
assilingare,
assutighilare,
conciumire,
fragiare,
ifiniare,
insutiligai,
irrussare,
isgumentare
| ctr.
ingrussai
2.
at a bivi turmentau de su surrúngiu fintzas chi at a mòrriri infinigau ◊ portu is manus infinigadas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réduire,
user
Ingresu
to thin,
to wear out
Ispagnolu
adelgazar
Italianu
assottigliare,
logorare
Tedescu
feiner machen,
verbrauchen.
istrimuzíre , vrb Definitzione
batire a malu puntu de debbilesa a fortza de trebballu
Sinònimos e contràrios
arrematai
Frases
za l'as istrimuzidu custa chida, su zuo, sempre arendhe!
Tradutziones
Frantzesu
épuiser
Ingresu
to wear out
Ispagnolu
extenuar,
agotar
Italianu
stremare
Tedescu
erschöpfen.
sfinigài , vrb: ifiniare*,
scinigai Definitzione
fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa
Sinònimos e contràrios
afinai,
afinicare,
assilingare,
assutighilare,
infinigae,
insutiligai,
irrussare,
isgumentare
/
ammustèlchere
| ctr.
ingrussai
2.
sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu
Tradutziones
Frantzesu
s'amincir,
affaiblir,
épuiser
Ingresu
to wear out,
to make thin,
to weaken
Ispagnolu
adelgazar,
agotar
Italianu
assottigliare,
indebolire,
sfinire
Tedescu
feiner machen,
schwächen,
erschöpfen.
stichíri , vrb: istichire* Definitzione
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Sinònimos e contràrios
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Frases
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Tradutziones
Frantzesu
enfoncer,
fourrer
Ingresu
to drive,
to wear
Ispagnolu
hincar,
clavar
Italianu
ficcare,
introdurre
Tedescu
stecken,
hineinstecken.
zúchere , vrb: ciúghere,
giúchere*,
zúghere Definitzione
prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, in pitzu, o apresu meda, aifatu, a trubbu, a contivigiare o trebballare, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas; nau de unu mascu, de un'ómine, unire cun sa fémina, betare a sa fémina, cobèrrere; si narat fintzes in su sensu de àere, tènnere / ind. pres. 1ˆp. sing. zuco, zuto, zutzo; cong. pres. 1ˆp. sing. zuca, zuta, 3ˆ p. sing. zutzet; ger. zughindhe; pps. zutu
Sinònimos e contràrios
batire,
batúchere,
bíghere,
dúcere,
gíchere,
leai,
poltare
/
cadhicare,
futire,
grumpire
/
manigiai
| ctr.
lassai
Maneras de nàrrere
csn:
cantas berveches zuchet su mere tuo? = cantas berbeghes pastórigat?; zúghere in buca a unu = istare faedhendhe de unu, prus che àteru a zúdigu; zúghere a ogru (carchi cosa, a ccn.) = castiai, orbetai e biri, fai atentzioni a calecuna cosa, a ccn. (itl. tener d'òcchio); zúghere in manu una cosa = manigiai una cosa po dha trabballai, po dh'arrangiai, po dhi fai calincunu cambiamentu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = belle e fata, acanta de acabbai; zúghere s'ingannia a ccn. = ordiminzare carchi ingannu, carchi trampa, fàghere su fartzu; zúghere a sa nuda, a sa lisa = chentza pònnere condò o àteru
Frases
la zughes in daisegus sa cosa de mi aporrire ◊ zuto s'istògomo imbarratzadu ◊ zughet un'anca isenta ◊ ite bellos ocros chi zuchet custu pitzinnu! ◊ est arrennegadu paret chi zutat dimónios! ◊ zuto su mucadoredhu in busaca ◊ a chie cheret fogu zutzet sa téula!
2.
su carru che lis depet zúchere sos lapiolos, sa chisina e unu pacu de s'isterzu
3.
su mascru zughet sas berbeghes candho benint in more ◊ cussu est ómine chi li piaghet a zúghere, sempre ifatu de sas féminas!
4.
su zuighe sardu zughiat su Logu, o regnu chi siat, de sa Sardigna azummai totu líbberu de istranzos
5.
no ti fides ca cussu ti zughet s'ingannia ◊ za est cabosu, zughet régula faghindhe sas cosas ◊ ti lassas zúghere in buca dae totugantos, pro su malu fàghere chi tenes! ◊ cussa bestimenta cheret totu zuta in manu, ca est fata male ◊ si lu zughes in manu, cussu traste, malandhadu comente est, si che agabbat de derrúere
Terminologia iscientìfica
ssl
Tradutziones
Frantzesu
tenir sur,
emmener,
mener,
monter
Ingresu
to keep,
to wear,
to bring,
to take,
to lead,
to fuck
Ispagnolu
llevar,
montar
Italianu
tenére,
avére addòsso,
portare con sé,
condurre,
montare
Tedescu
tragen,
mitbringen,
führen,
begatten.